Χωραφάς

Επώνυμο κεφαλονίτικης οικογένειας στρατιωτικών, λογίων και επιστημόνων, η οποία κατάγεται, σύμφωνα με την επικρατέστερη παράδοση, από τους Caraffa τηςΝάπολης. Γενάρχης της θεωρείται ο Μάξιμος X., από τον οποίο προήλθαν δύο κλάδοι, ένας του Αργοστολίου και του Κάστρου (με αρχηγέτη τον Βενέδικτο ή Βένο X.) και άλλος του Ληξουρίου (με τον Θεόδωρο). Από τους σημαντικότερους γόνους της οικογένειας αναδείχτηκαν κυρίως οι εξής: 1. Άγγελος. Στρατιωτικός και διοικητής πολεμικής γαλέρας στην υπηρεσία των Βενετών. Έδρασε στον κρητικό πόλεμο (1645-69) και στις εκστρατείες του Φραγκίσκου Μοροζίνι στη Λευκάδα και στη Ναύπακτο (1685 κεξ.). Για να ανταμείψει τις υπηρεσίες του η βενετική κυβέρνηση του ανέθεσε τη στρατιωτική διοίκηση της Ιθάκης το 1693. Ήταν γιος του Ζαχαρία, αδελφός του Ιερώνυμου και πατέρας του Φραγκίσκου, Αναστασίου, Γεωργίου και Στέλιου X. 2. Αναστάσιος (Κάστρο, τέλη 17ου αι. – Βενετία 1747). Αδελφός του Φραγκίσκου, λόγιος και πολιτικός παράγοντας της βενετοκρατούμενης Κεφαλονιάς. Σπούδασε ρητορική στην Μπρέσια της Ιταλίας. Από το φιλολογικό του έργο έμεινε γνωστό το ανέκδοτο πανηγυρικό προσφώνημα, που εκφώνησε το 1703 κατά την άφιξη στο Αργοστόλι του Βενετού γενικού στρατιωτικού διοικητή της Επτανήσου Σεμπαστιάνο Μοτσενίγο. Συνετέλεσε στην καταστολή αγροτικού κινήματος στην πατρίδα του εναντίον των ευγενών και των Βενετών (1716). 3. Βενέδικτος ή Βένος (Αργοστόλι αρχές 18ου αι. – ;). Γιος του Ιερώνυμου και εξάδελφος του Γεωργίου. Συνόδευσε τον Γεώργιο στο Μακεδονικό Τάγμα της Νάπολης και πήρε μαζί του μέρος στις μάχες της Βελέτρα (Αύγουστος 1744). Ο Βένος ήταν και λόγιος· σωζόταν άλλοτε στο οικογενειακό αρχείο της οικογένειας X. ανέκδοτη ποιητική συλλογή του. 4. Γεώργιος (Κάστρο Aγίου Γεωργίου 1692 – Ισχία 1775). Λόγιος και στρατιωτικός, γνωστός κυρίως από την εντυπωσιακή του σταδιοδρομία στο βασίλειο των Δύο Σικελιών και την αναδιοργάνωση του Βασιλικού Μακεδονικού Τάγματος (Reggimento Real Macedone). Σπούδασε στην Μπρέσια και στην Πάρμα. Το 1721 επέστρεψε στη γενέτειρά του και 2 χρόνια αργότερα ανέλαβε την υγειονομία και αργότερα τη στρατιωτική διοίκηση της Ιθάκης. Το 1725 έφυγε στη Βενετία, σχετίστηκε με Βενετούς αξιωματούχους (Ντιέντο), διακεκριμένους Ιταλούς αυλικούς και στρατιωτικούς (στο Λόντι, στο Τορίνο κ.α.) και τελικά με τον κόμητα Φινοκέτι, απεσταλμένο του βασιλιά των Δύο Σικελιών στη Βενετία (1739). Ο Φινοκέτι εισηγήθηκε τότε στην κυβέρνησή του να αναθέσει στον X. την αναδιοργάνωση των πατροπαράδοτων μισθοφορικών στρατιωτικών σωμάτων που, επί ισπανοκρατίας, συγκροτούνταν συνήθως από Έλληνες, Αλβανούς και Σλάβους στρατιώτες. Ο X. προήχθη σε ταγματάρχη και –παρά τις αντιδράσεις της Βενετίας (εκβιασμοί, απόπειρες δολοφονίες κ.ά.)– ολοκλήρωσε μέσα σε 2 χρόνια τη στρατολογία, την οργάνωση και την εκπαίδευση του Βασιλικού Μακεδονικού Τάγματος. Το 1741 ο X. πήρε ενεργό μέρος στις διαπραγματεύσεις των Δύο Σικελιών με την Πύλη για την υπογραφή ειρήνης και εμπορικής συνθήκης, γεγονός που έπεισε τον Κάρολο να τον ανταμείψει με τον βαθμό του υποστρατήγου. Από το 1744, οπότε αρχίζουν οι συγκρούσεις των ναπολιτανικών με τις αυστριακές δυνάμεις στην Ιταλία, ο X. αρχίζει τη λαμπρότερη περίοδο της στρατιωτικής του ζωής: χάρη στην επιτυχή χρησιμοποίηση των δυνάμεών του, ο Κεφαλονίτης υποστράτηγος χάρισε στη Νάπολη και στον βασιλιά τις ανέλπιστες νίκες (μάχες στη Βελέτρα, πολιορκία και άλωση της Τορτόνα, προέλαση στην Πλακεντία, Πάρμα, Γκουαστάλα και Ρέτζιο, 1745-46)· ο ίδιος όμως τελικά αιχμαλωτίζεται και, παρά τις συμφωνίες με τους Αυστριακούς νικητές, οδηγείται αιχμάλωτος στην Αυστρία. Ύστερα από μεσολάβηση του Καρόλου, επιστρέφει εκ νέου στη Νάπολη και αναλαμβάνει, για λογαριασμό του νέου βασιλιά Φερδινάνδου, νέα οργάνωση του Μακεδονικού Τάγματος. Το 1772, αφού προήχθη σε αντιστράτηγο, ανέλαβε να καταστείλει την επανάσταση της Σικελίας εναντίον του Φερδινάνδου, και, μετά τη λήξη της, τη γενική στρατιωτική διοίκηση της νήσου (1772-75). O X. άφησε και δύο τουλάχιστον δημοσιεύματα, ένα για τις αιτίες και τα αποτελέσματα της έκρηξης του Βεζούβιου το 1751 και ένα ανώνυμο χρονικό της δράσης του Μακεδονικού Τάγματος, τυπωμένο στην Μπολόνια του 1768. 5. Φραγκίσκος. Γιος του Άγγελου, στρατιωτικός στην αρχή στην υπηρεσία των Βενετών (πήρε μέρος, επικεφαλής κεφαλονίτικης ναυτικής μοίρας, στην εκκαθάριση του Κορινθιακού κόλπου από τους πειρατές και τους Τούρκους κουρσάρους) και έπειτα στην υπηρεσία του Ισπανού βασιλιά των Δύο Σικελιών Καρόλου Γ’ (στο αναδιοργανωμένο ειδικά από τον αδελφό του Βασιλικό Μακεδονικό Τάγμα). 6. Μαρίνος. Λόγιος, νομικός και πολιτικός από το Αργοστόλι. Έζησε στα τέλη του 18ου αι. και είναι γνωστός για τις φιλελεύθερες ιδέες του που τις προπαγάνδισε με πάθος, μετά την επιστροφή του από το Παρίσι, και στην πατρίδα του. Η αμείλικτη κριτική που ασκούσε ο X. με τους λόγους του, οι ακραίες δημοκρατικές του θέσεις και τα καυστικά στιχουργήματά του, προκάλεσαν την αντίδραση των αρχών και των ευγενών, και τις συνεχείς διώξεις του. Η γενική κατακραυγή έπεισε (ύστερα από τον θάνατό του) και τη γυναίκα του (Γαλλίδα που ασπάστηκε με ενθουσιασμό την ορθοδοξία) να καταστρέψει τα φιλολογικά δημιουργήματα του συζύγου της. 7. Νικόλαος (Αργοστόλι 1819 – 1891). Νομομαθής και πολιτικός. Σπούδασε στην Ιένα και άσκησε στην πατρίδα του το επάγγελμα του δικηγόρου. Πολιτεύτηκε με επιτυχία στην Κεφαλονιά, και αγωνίστηκε για την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Από το 1849 έως το 1850 εξέδιδε το Αργοστόλι την ολιγόζωη εφημερίδα Ένωσις.